Zakładanie fundacji to jeden z najważniejszych kroków w realizacji misji społecznej lub charytatywnej. Dla wielu osób może być to skomplikowany proces, pełen formalności i wymagań prawnych. W naszym poradniku krok po kroku przybliżymy Ci, jak założyć fundację w Polsce, jakie dokumenty są niezbędne oraz na co zwrócić szczególną uwagę.
Co jest potrzebne do założenia fundacji?
Zakładanie i rejestracja fundacji w Polsce to proces wymagający spełnienia kilku istotnych formalności. Na samym początku należy przygotować statut fundacji, który jest kluczowym dokumentem określającym cele, strukturę, zasady działania oraz sposób zarządzania fundacją. Dokument ten musi być sporządzony w formie aktu notarialnego. Kolejnym krokiem jest wniesienie wkładu fundacyjnego, który jest majątkiem potrzebnym do realizacji celów fundacji.
Założycielem fundacji może być osoba fizyczna lub prawna. Fundacja musi również mieć zarząd odpowiedzialny za jej działalność, który także powinien być określony w statucie. Kiedy wszystkie niezbędne dokumenty są przygotowane, można przystąpić do rejestracji fundacji w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Kto dokonuje rejestracji fundacji?
Rejestracji fundacji dokonuje sąd rejonowy w Polsce właściwy dla miejsca siedziby fundacji. Sprawy związane z rejestracją fundacji rozpatruje wydział gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Założenie fundacji wymaga złożenia wniosku o wpis do KRS, który zawiera m.in. statut fundacji oraz inne wymagane dokumenty. Taki wniosek składa się bezpośrednio w sądzie, a sam proces rejestracji prowadzi sędzia, który dokonuje oceny i rozpatruje wniosek.
Co jest potrzebne do założenia konta fundacji?
Do założenia konta bankowego dla fundacji zazwyczaj potrzeba kilku kluczowych dokumentów oraz informacji, takich jak:
- odpis z KRS ‒ który potwierdza formalny status fundacji i jej wpis do rejestru. Taki odpis możesz uzyskać w sądzie rejonowym lub przez Internet,
- statut fundacji – określający cele, strukturę i zasady działania fundacji,
- dowód tożsamości osób upoważnionych do reprezentowania fundacji – mogą to być dowody osobiste lub paszporty,
- wpis do rejestru fundacji – potwierdzenie, że fundacja została zarejestrowana w KRS,
- dokumenty potwierdzające adres siedziby fundacji – może to być umowa najmu, rachunek za media lub inny dokument, który jest wyraźnym potwierdzeniem adresu siedziby,
- NIP fundacji,
- regulamin zarządu i podpisy osób upoważnionych – bank może wymagać dokumentu określającego, kto ma prawo do reprezentowania fundacji i podpisywania dokumentów bankowych,
- wzór podpisu – niektóre banki mogą wymagać wzoru podpisu osób upoważnionych do dysponowania środkami na koncie fundacji.
Warto sprawdzić wcześniej wymagania konkretnego banku, ponieważ mogą się one różnić między sobą. Proces zakładania konta ułatwi wizyta w oddziale banku oraz rozmowa z doradcą.
Jaki jest koszt założenia fundacji?
Koszta założenia fundacji wiążą się z kosztami jej rejestracji, które będą uzależnione od tego, gdzie fundacja została zarejestrowana. Jeśli rejestracja fundacji odbywa się tylko w KRS, koszt ten wynosi 250 zł.
Jeśli rejestrujesz swoją fundację zarówno w rejestrze fundacji i stowarzyszeń, jak i w rejestrze przedsiębiorców w KRS, musisz zapłacić 600 zł. Kwota ta obejmuje 500 zł za wpis do rejestru przedsiębiorców oraz 100 zł za ogłoszenie tego wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W przypadku rejestracji w obu rejestrach nie płacisz dodatkowo za wpis do rejestru fundacji, ponieważ sąd pobiera tylko wyższą opłatę, czyli 500 zł.
Sprawdź również, jak założyć fundację jednoosobową.
Rejestracja fundacji w KRS – formularze
Rejestracja fundacji w KRS wymaga wypełnienia i złożenia odpowiednich formularzy, które różnią się w zależności od charakteru działalności fundacji. Jeśli fundacja nie będzie prowadziła działalności gospodarczej, konieczne jest wypełnienie podstawowego formularza KRS-W20, który dotyczy wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. W przypadku, gdy fundacja planuje prowadzenie działalności gospodarczej, dodatkowo należy wypełnić formularz KRS-WM, który obejmuje wpis do rejestru przedsiębiorców. Oprócz tych formularzy mogą być potrzebne także załączniki, takie jak KRS-WK, służący do zgłaszania osób wchodzących w skład zarządu i organów nadzorczych.
Nowa fundacja z działalnością gospodarczą
Jeśli w ramach swojej fundacji chcesz prowadzić działalność gospodarczą, wniosek o rejestrację fundacji musisz złożyć elektronicznie, rejestrując się na Portalu Rejestrów Sądowych. Tam znajdziesz dostępne formularze do wypełnienia w formie elektronicznej. Jest to ważne, ponieważ wersja elektroniczna zawiera dodatkowe pytania, których nie ma w papierowej.
Fundacja, która ma prowadzić działalność gospodarczą, musi podać takie informacje jak:
- przedmiot działalności gospodarczej. Zgodnie z prawem można zarejestrować do 10 przedmiotów działalności, jednak należy wskazać jeden przeważający. Możliwe jest, aby fundacja miała więcej niż 10 przedmiotów działalności, jednak tylko tyle będzie widocznych w rejestrze.
- datę zakończenia pierwszego roku obrotowego. Rok obrotowy nie jest równy rokowi kalendarzowemu. Oznacza to, że jeśli fundacja została zarejestrowana w maju, to na datę zakończenia pierwszego roku kalendarzowego należy wskazać ostatni dzień grudnia.
Nowa fundacja bez działalności gospodarczej
Fundacja, która nie planuje prowadzić działalności gospodarczej, skupia się wyłącznie na realizacji celów społecznych, edukacyjnych, charytatywnych lub kulturalnych, które są określone w jej statucie. W takim przypadku proces rejestracji jest prostszy i nie wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS. Fundacja nie musi również posiadać minimalnego kapitału, jednak wkład założycielski musi być wystarczający do realizacji statutowych celów.
Rejestracji fundacji bez działalności gospodarczej może obyć się poprzez złożenie wniosku w wersji papierowej lub elektronicznej na Portalu Rejestrów Sądowych. Należy wypełnić dwa formularze:
- KRS-W20 – podstawowy formularz, za pomocą którego zgłasza się fundację. W nim zamieszcza się informacje o: nazwie i wydziale sądu; rodzaju rejestracji; formie prawnej organizacji; adresie korespondencyjnym; zasadniczej treści zgłoszenia; formularzach załączników. Formularz zawiera instrukcję jego wypełnienia. Stosując się do niej, można uniknąć błędów, przez co proces rejestracji mógłby się niepotrzebnie wydłużyć.
- KRS-WK – załącznik, który służy do zgłoszenia osób, które wchodzą w skład zarządu fundacji oraz organu nadzorczego. Jeśli statut fundacji przewiduje jedynie organ uprawniony do reprezentacji, wypełniamy jeden formularz KRS-WK, zgłaszając wyłącznie zarząd. W formularzu należy podać sposób reprezentacji zgodnie ze statutem, czyli kto jest uprawniony do podpisywania dokumentów, takich jak umowy, oraz wskazać konkretne osoby z zarządu, wraz z ich funkcjami. Jeśli fundacja posiada także organ nadzoru wewnętrznego, składamy drugi formularz KRS-WK, zgłaszając członków tego organu, jednak bez wskazywania ich funkcji. Organ kontroli wewnętrznej może nosić różne nazwy, takie jak rada fundacji czy komisja rewizyjna, w zależności od zapisów w statucie.
Rejestracja fundacji online – gdzie?
Rejestracja fundacji online jest możliwa za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych, dostępnego na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Dzięki temu systemowi można złożyć wszystkie wymagane dokumenty, w tym wniosek o rejestrację fundacji, bez konieczności wizyty w sądzie. Portal umożliwia również dokonywanie wymaganych opłat rejestracyjnych.