Celem wprowadzenia standardów jest zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa, ochrony przed przemocą i nadużyciami, a także stworzenie jasnych zasad postępowania dla personelu. Nowelizacja przepisów nałożyła ten obowiązek na wszystkie placówki mające kontakt z małoletnimi. Ustawa o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym przewiduje sankcje za niewypełnienie obowiązków w zakresie wdrożenia standardów ochrony małoletnich.
Dlaczego placówki medyczne muszą mieć standardy ochrony małoletnich?
Od 15 lutego 2024 r. weszły w życie przepisy, które zobowiązują placówki medyczne – m.in. szpitale, przychodnie czy poradnie – do wdrożenia Standardów ochrony małoletnich. Obowiązek ten dotyczy wszystkich podmiotów, w których uczestniczą, przebywają lub mogą przebywać dzieci.
Ustawa nie definiuje wprost pojęcia „placówki medycznej” ani „działalności medycznej”. Takie niedookreślenie wskazuje na zamiar objęcia jak najszerszego kręgu podmiotów, których działalność można zakwalifikować jako medyczną lub związaną z opieką zdrowotną.
W praktyce obowiązek ten może dotyczyć nie tylko szpitali i przychodni, ale również:
- poradni specjalistycznych,
- gabinetów prywatnych lekarskich,
- ośrodków rehabilitacyjnych,
- aptek i laboratoriów – jeśli dzieci mogą w nich przebywać.
Co powinny zawierać standardy ochrony małoletnich?
Standardy przede wszystkim muszą być dostosowane do charakteru oraz rodzaju placówki i obejmować m.in.:
- zasady bezpiecznego kontaktu z małoletnim,
- procedurę podejmowania interwencji,
- wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za zawiadamianie organów,
- zasady przeglądu i aktualizacji standardów,
- kompetencje osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu do stosowania standardów,
- sposób udostępniania dokumentu dzieciom i opiekunom,
- procedury dokumentowania i przechowywania informacji o zdarzeniach,
- zasady korzystania z urządzeń z dostępem do Internetu,
- środki ochrony przed szkodliwymi treściami w sieci i mediach,
- plan wsparcia dla dziecka po ujawnieniu krzywdzenia.
Standardy ochrony małoletnich muszą być sporządzone w sposób zrozumiały dla wszystkich odbiorców, w szczególności dla młodzieży.
Placówki mają obowiązek regularnej oceny przyjętych standardów – co najmniej raz na dwa lata. Celem tej oceny jest:
- dostosowanie treści dokumentu do zmieniających się potrzeb placówki,
- zapewnienie zgodności z aktualnymi przepisami prawa.
Ważnym elementem wdrożenia jest także upublicznienie standardów:
- na stronie internetowej,
- w widocznym miejscu w siedzibie – w pełnej wersji oraz w formie skróconej dla dzieci (np. graficznej).
Jak wdrożyć standardy ochrony małoletnich?
Krok 1: analiza, w jakim zakresie placówka ma kontakt z małoletnimi.
Krok 2: powołanie osoby odpowiedzialnej za opracowywanie i wdrożenie standardów.
Krok 3: identyfikacja potencjalnych zagrożeń i ryzyka.
Krok 4: opracowanie i przyjęcie dokumentów – regulaminów, procedur, formularzy.
Krok 5: przeprowadzenie szkoleń dla pracowników i wdrożenie zasad w praktyce.
Krok 6: udostępnienie standardów – w formie papierowej i elektronicznej.
Krok 7: regularne monitorowanie stosowania standardów i ich aktualizacja.
O czym jeszcze trzeba pamiętać? – weryfikacja pracowników
Placówki mają obowiązek weryfikacji osób zatrudnianych lub współpracujących, które mają kontakt z dziećmi. Pracodawca przed nawiązaniem współpracy musi:
- sprawdzić daną osobę w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym,
- zweryfikować w Krajowym Rejestrze Karnym (KRK) – w zakresie określonych przestępstw,
- ewentualnie uzyskać oświadczenie o niekaralności.
Za niedopełnienie obowiązków odpowiedzialność ponosi placówka – jej kierownik lub właściciel.
W przypadku współpracy z osobami zewnętrznymi (np. podwykonawcy, lekarze kontraktowi, praktykanci, wolontariusze) warto wprowadzić obowiązek przedstawienia zaświadczeń w umowach.
Podsumowanie
- Naczelną zasadą działań personelu jest dobro dziecka.
- Pracownicy muszą traktować dziecko z szacunkiem i bez przemocy.
- Standardy to obowiązek ustawowy i realna ochrona dzieci.
- Dokumenty powinny być dopasowane do specyfiki placówki.
- Dobrze przygotowane procedury wspierają identyfikację i przeciwdziałanie przemocy.
Nasza kancelaria i prawnik dla lekarza oferuje:
- przygotowanie kompletnych wzorów dokumentów,
- indywidualne wsparcie przy wdrożeniu,
- szkolenia i bieżące konsultacje.